Ile zębów ma dorosły człowiek, a ile dziecko? Jak nazywają się poszczególne zęby i do czego służą? Skąd biorą się nadliczbowe zęby i jak nazywamy to w stomatologii?
Jak mówią naukowe badania archeologów, wiele tysięcy lat temu człowiek posiadał dużo większą szczękę, a w niej znacznie więcej zębów niż obecnie. Wszystko za sprawą nieprzetworzonego jedzenia, które trzeba było rozdrabniać osobiście, szczególnie za pomocą zębów trzonowych – ósemek, a nawet dziewiątek czy dziesiątek! Gdy przyszła era ognia i zwiększyły się możliwości obróbki pożywienia przed jego spożyciem, zmalała też liczba zębów trzonowych u człowieka, tak jak wielkość jego szczęki. Pojawiające się obecnie ósemki, zwane zębami mądrości bardziej nam szkodzą niż pomagają, a ponieważ nie ma dla nich zbyt wiele miejsca, ich właściciele najczęściej decydują się na usunięcie.
Ile zębów ma dorosły człowiek?
Każdy dorosły człowiek powinien mieć 32 zęby. 16 na dole i tyle samo na górze. W szczęce i żuchwie znajduje się 8 siekaczy, 4 kły, 8 zębów przedtrzonowych oraz 12 zębów trzonowych.
Siekacze umieszczone są w pierwszej linii zębowej i widać je podczas mówienia i uśmiechania się. Te zęby mają pierwszy kontakt z jedzeniem i służą od odgryzania kęsów pokarmu. Ich ustawienie kształtuje zewnętrzne rysy warg. Pełnią ważną funkcję estetyczną, nadają kształt twarzy, a także odpowiadają są za powstające wady zgryzu czy wady wymowy.
Kły są najdłuższymi zębami i zajmują miejsce tuż za siekaczami. Podobnie jak siekacze, mają zadanie odgryzać kęsy pokarmu i tak samo jak „sąsiedzi” wpływają na wady wymowy i układ twarzy – szczególnie w kącikach ust.
Przedtrzonowce to domena wyłącznie ludzi dorosłych. Te zęby pojawiają się w momencie, gdy przychodzi czas na wyrastanie zębów stałych. Służą głównie do rozdrabniania i miażdżenia pokarmu. Dzięki nim policzki nabierają swoistego kształtu.
Zęby trzonowe są najważniejsze. Usytuowane na końcu, nie pozostają widoczne podczas rozmowy czy w trakcie uśmiechu. Służą do ostatecznego rozdrabniania pokarmu i tak jak przedtrzonowce – nadają zarys naszym policzkom. To najgłębiej zakorzenione zęby w zębodołach.
Ile jest zębów mlecznych?
Gdy proces wyrzynania się zębów mlecznych zostanie zakończony, dziecko powinno mieć w sumie 20 ząbków – po dziesięć na górze i na dole. W tym zestawie jest 8 siekaczy, 4 kły oraz 8 zębów trzonowych. Mniej więcej od 6. roku życia dziecku zaczynają wypadać zęby mleczne, a na ich miejscu pojawiają się zęby stałe. Proces wyrzynania się stałych zębów zostaje zakończony około 12. roku życia. Wśród zębów mlecznych nie występują przedtrzonowce, które zaczynają rosnąć w czasie, gdy wyrzynają się zęby stałe. Funkcje poszczególnych zębów mlecznych są takie same, jak zębów stałych.
Nadplanowe zęby w szczęce
Zjawisko pojawiających się w szczęce nadliczbowych zębów nazywane jest hiperdoncją. Zdarza się to również w przypadku mleczaków. Hiperdoncja występuje u około 2% populacji i często ma związek z płcią, ponieważ częściej cierpią na nią mężczyźni.
Zęby dodatkowe powodują stłoczenia zębów właściwych i są przyczyną nieprawidłowości zgryzowych. Zęby nadliczbowe mają zazwyczaj charakterystyczny kształt stożka, w większości przypadków pojawiają się na przedniej części szczęki w miejscu siekaczy.
Zęby nadliczbowe spotykane są często u pacjentów z rozszczepem podniebienia oraz z zespołami chorobowymi o podłożu genetycznym. Przyczyny występowania tego zjawiska można doszukiwać się w zaburzeniach rozwojowych już na etapie życia płodowego.
Ci, którzy utracili naturalne zęby mogą skorzystać zastąpić je implantami lub protezami. Stałe protezy są najlepszym rozwiązaniem, choć często ze względu na dużą liczbę ubytków do wyboru pozostają tylko protezy ruchome, które również zapewniają wysoką estetykę uzębienia.