Do czego służą nam zęby każdy wie. Rozdrabniają pokarm i stanowią także elementem ozdobny, pod warunkiem, że są zdrowe i zadbane. Zęby to ważny element naszego organizmu, dlatego warto poznać ich budowę i poszczególne elementy. A zatem, jak jest zbudowany ząb i z czego się składa? Odpowiedzi znajdziecie poniżej.

Gdy mowa o budowie zęba, na myśl od razu przychodzi nam schemat znany z podręczników szkolnych, gdzie na przekroju zęba widzimy miazgę, szkliwo i zębinę. Tak naprawdę, budowa zęba jest nieco bardziej skomplikowana, a dzielimy ją a anatomiczną i histologiczną.

Budowa zęba – anatomiczna

Mówiąc najprościej, w skład anatomicznej budowy zęba wchodzi korona (widocznej w jamie ustnej) oraz znajdujący się pod powierzchnią dziąsła korzeń. Pomiędzy tymi elementami znajduje się szyjka zęba. Korzeń jest umocowany w kości, a jego funkcją jest utrzymanie zęba w odpowiedniej pozycji. Poszczególne zęby posiadają jeden, dwa lub trzy korzenie. Mają one różnorodne kształty i rozmiary. Jedne są proste, inne nieco zagięte i zdarza się, że poszczególne struktury mogą się ze sobą zlewać. Korony również się od siebie różnią kształtem i rozmiarem. Ze względu na kształt korony, ilość korzeni i funkcje zębów, w jamie ustnej można rozpoznać siekacze, kły czy zęby trzonowe.

Wewnątrz zęba znajduje się przestrzeń zwana komorą i kanały korzeniowe wypełnione miazgą.

Budowa zęba – histologiczna

Wiedza na temat tej budowy odpowiada na pytanie – z jakich tkanek składa się ząb. Bez względu na to czy mowa o stałym czy też mlecznym zębie, w każdym rozróżniamy te same tkanki. Są nimi szkliwo, zębina, cement oraz miazga. Trzy pierwsze to tkanki stałe, natomiast miazga jest tkanką żywą, w której znajdziemy nerwy i naczynia.

Szkliwo zęba znajduje się na zewnątrz i pokrywa całą koronę począwszy od szyjki zębowej. Ma maksymalnie 2 mm grubości i cechuje się wyjątkowo wysoką twardością, porównywalną z minerałami stosowanymi w jubilerstwie. Powstała warstwa szkliwa jest nam dana na całe życie, dlatego tak ważne jest, by dbać o nie z należytą starannością.

Zębina leży pod szkliwem i stanowi składową zarówno korony jak i korzeni zębów. Ma grubość kilku milimetrów. Komórki wytwarzające zębinę w przeciwieństwie do komórek produkujących szkliwo, są obecne przez cały czas, dlatego tkanka ta jest wytwarzana niemal przez całe życie, jeśli tylko ząb jest żywy i ma zdrową miazgę. Ze względu na czas wytwarzania zębiny, dzielimy ją na pierwotną, wtórną (powstającą w ciągu naszego życia) oraz trzeciorzędową, produkowaną w odpowiedzi na bodźce patologiczne.

Miazga zęba jest jedyną tkanką żywą. Chroni ją zarówno szkliwo jak i zębina. W trakcie rozwoju miazga powstaje z tych samych tkanek co zębina, przez co obie tkanki (miazga i zębina) są ze sobą ściśle powiązane. Miazga składa się z substancji podstawowej, w której zanurzone są komórki i włókna i jest ona bogato unaczyniona i unerwiona. Miazga posiada kilka funkcji: Funkcja czuciowa rejestruje bóle i umożliwia uruchomienie działań obronnych organizmu. Odżywcza – substancji odżywczych i tlenu potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania tkanek zęba. Obronna zaś w odpowiedzi na zagrożenie uruchamia produkcję dodatkowych warstw zębiny, np. podczas rozwoju próchnicy. To pozwala odizolować miazgę od środowiska bakterii.

Cement, zwany też kostniwem, pokrywa cienką warstwą powierzchnię korzenia zęba i ma za zadanie utrzymać ząb w zębodole.