Efekt Godona powstaje w wyniku braku jednego zęba. Wliczając ósemki, dorosły człowiek powinien mieć 32 zęby. Ósemki jednak są dość kłopotliwe. Wyrastają jako ostatnie, powodując stłoczenie zębów. Z uwagi na trudny dostęp, często nie są dokładnie myte, co z kolei skutkuje próchnicą. Biorąc pod uwagę też kilka innych kłopotów z zębami mądrości, (które bliżej opisaliśmy w osobnym artykule) często zęby te po prostu się usuwa. Bez ósemek w jamie ustnej powinno być 28 zębów ułożonych na łukach – 14 na górze i 14 na dole. Brak jednego z tych zębów nie wydaje się dla nas większym problemem… A jednak to nieprawda.
Co się dzieje po utracie zęba
Brak nawet pojedynczego zęba ma duży wpływ na funkcjonowanie pozostałych. Brak zęba, czy to trzonowca, przedtrzonowca, kła czy siekacza wywołuje zaburzenia w całym łuku brwiowym, a z czasem zaczyna wpływać negatywnie na cały zgryz.
Zęby się rozsuwają i kładą
Zęby stojące jeden obok drugiego, stykają się ze sobą tworząc całość. Gdy przeżuwamy jedzenie, działamy na ząb siłą z góry, ale ponieważ należy on do jednego funkcjonalnego układu, siła przenosi się na zęby sąsiednie i rozkłada się równomiernie.
Gdy z układu zniknie jeden element, ząb, który sąsiaduje z pustym miejscem będzie nadmiernie obciążony. Ponadto zacznie przechylać się w stronę ubytku. Samotnie walcząc z siłami, na które go narażamy, osłabiony ząb może się ukruszyć, pęknąć lub rozchwiać.
Nieprawdą jest, że z powodu ubytku, zęby przesuwają się w jednostajny sposób, tworząc równomierne przestrzenie między sobą, by wypełnić puste miejsce. Gdy na przykład brak dotyczy dolnego zęba trzonowego, to jego sąsiad się po prostu przechyla, a nawet kładzie w stronę zęba z przodu. Powstała w wyniku tego trójkątna przestrzeń znacznie utrudnia wstawienie implantu, protezy lub korony. Jest to natomiast idealne miejsce na gromadzenie się różnorodnych bakterii i resztek jedzenia.
Problemy z żuchwą
Po pewnym czasie, kładący się mocno w jedną stronę ząb zacznie wystawać z drugiej strony ponad płaszczyznę zgryzu. Stykające się ze sobą szczęki szybko wyczują przeszkodę i zaczną funkcjonować w taki sposób, by skutecznie ją opijać. Z powodu tych nienaturalnych pozycji mięśnie żucia zaczną pracować nieprawidłowo, ale mogą również pojawić się zmiany zwyrodnieniowe w okolicach stawu skroniowo-żuchwowego.
Wysuwanie zębów
Skutkiem braku jednego zęba, pozostałe mogą się nie tylko przesuwać, ale również wysuwać. Na przykład, jeżeli w szczęce brakuje dolnej lewej szóstki, to górna lewa szóstka nie mając podparcia będzie po woli wysuwać się ku dołowi. Taki proces fachowo nazwany jest ekstruzją. Wysunięty ząb wygląda na nieco dłuższy niż inne. Po kilku latach może okazać się, że taka przeszkoda sprawi, iż dolne i górne zęby zaczną się mijać i powstaną problemy ze zgryzem. Ponadto wysunięty ząb ma bardziej odsłoniętą większa część korzenia, którego nie przykrywa dziąsło. Jest więc bardziej narażony na osadzanie się płytki nazębnej, zalegają na nim resztki pożywienia i łatwiej rozwijają się bakterie próchnicowe. Wszystko to może doprowadzić do rozwoju bakterii na dziąsłach i rozwoju paradontozy, a stąd już niedaleko do utraty kolejnego zęba. Aby skorygować długość wysuniętego zęba, stomatolog musi niestety często przeprowadzić leczenie kanałowe, a czasem nawet ortodontyczne.
Podsumowując – efekt Godona nie dotyczy tylko zęba przeciwstawnego, ale także tych sąsiadujących z luką. W miejscu, gdzie brakuje zęba zaczyna zanikać kość, sąsiednie zęby tracą oparcie i zaczynają się przemieszczać. Ogólnie rzecz biorąc, brak jednego zęba negatywnie wpływa na przynajmniej trzy sąsiednie oraz na pracę całej szczęki. Warto więc zastanowić się nad szybką odbudową brakującego zęba, by zaoszczędzić sobie późniejszych problemów. Do wyboru mamy implanty i mosty. Jeśli utraciliście ząb i odczuwacie już pierwsze negatywne skutki, nie czekajcie z wizytą u stomatologa.